YÜKSEK PROTEİNLİ BESLENMEYE DAİR GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

Diyet, Kalori Sayacı, Kilo Kaybı, Sağlık, Gıda

SON YILLARDA VÜCUT AĞIRLIĞI DENETİMİNDE , VE AĞIRLIK ARTIŞININ ENGELLENMESİ AMACIYLA ÇOK SAYIDA FARKLI DİYET STRATEJİSİ ÖN PLANDA, ÖZELLİKLE YÜKSEK PROTEİNLİ DİYETLER DE OLASI AĞIRLIK YÖNETİMİNDE YAYGINCA KULLANILMAKTADIR. 

DİYET ENERJİSİNİ %25 DEN FAZLASININ PROTEİNLERDEN GELMESİ YÜKSEK PROTEİNLİ DİYET OLARAK TANIMLANMAKTADIR. BU UYGULAMA SANILANDAN ÇOK DAHA ESKİ BİR GEÇMİŞE DAYANMAKTA , İLGİNÇ BİR BİÇİMDE  , İKİ BİN YIL ÖNCE YUNAN OLİMPİYATLARINDA YARIŞMACILAR YÜKSEK ET , DÜŞÜK SEBZE DİYETLERİ İLE ATLETİK PERFORMANSLARINI ARTIRMIŞLARDIR. ANCAK ESANSİYEL VİTAMİN EKSİKLİKLERİ GELİŞMESİ VE BESLENMENİN BİLİNEN TEMEL İHTİYAÇLARINI KARŞILAYAMAMASI NEDENİ İLE BU UYGULAMALAR TERK EDİLMİŞTİR. 

1970 LERİN BAŞINDA , ATKİNS, STİLMANN  VB UYGULAMALAR İLE YÜKSEK PROTEİNLİ BESLENME EĞİLİMİ TEKRAR BAŞLAMIŞ, KARBONHİDRAT KISITLANMASINA BAĞLI OLARAK ENERJİ ALIMI DA DOĞAL OLARAK KISITLANMIŞ VE TOPLAM ENERJİ İÇERİĞİ NADİREN 1500 KKAL VE YUKARISINA ÇIKMIŞTIR. 

AYNI  ZAMANDA BU DİYETLER SIKLIKLA KARBONHİDRATLAR, İNSÜLİN DİRENCİ, KETOZİS VE YAĞ YAKMA METABOLİZMALARI İLE KAVRAM KARGAŞASI YARATMAKTADIR. DİYETTEKİ PROTEİN KAYNAĞI BÜYÜK ORANDA HAYVANSAL KAYNAKLI BESİNLER OLMASI NEDENİYLE GENELLİKLE DAHA YÜKSEK MİKTARDA TOPLAM YAĞ, DOYMUŞ YAĞ VE KOLESTEROL ALIMINA NEDEN OLMAKTADIR. 

YÜKSEK PROTEİN İÇEREN DİYETLERİN  AĞIRLIK KAYBI ÜZERİNE OLAN ETKİLERİNİ;DİYET İLİŞKİLİ TERMOGENEZ, TOKLUK HİSSİNDEKİ ARTIŞ VE AZALAN AÇLIK HİSSİ İLE GÖSTERDİĞİ VE BU ETKİLERİN DE GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR ARACILIĞIYLA MEYDANA GELDİĞİ ÖNE SÜRÜLMEKTEDİR. 

DOYGUNLUĞUN AMİNOASİT KONSANTRASYONU İLE İLİŞKİLİ OLDUĞUNU ÖNE SÜREN ÇEŞİTLİ HİPOTEZLER MEVCUTTUR. BEYİNDEKİ DOYGUNLUK MERKEZİNİN SERUM AMİNOASİT DÜZEYİNE DUYARLI OLMASI, BU DÜZEY BELİRLİ NOKTAYA ULAŞTIĞINDA İŞTAHIM AZALABİLECEĞİ İLERİ SÜRÜLMEKTEDİR. İKİNCİ MEKANİZMA İSE DOYGUNLUK VE DİYETE BAĞLI TERMOGENEZ ARASINDAKİ İLİŞKİDİR. 

DİYETLE İLİŞKİLİ TERMOGENEZ YEMEĞİN TÜKETİLMESİNİ TAKİBEN, BAZAL METABOLİK HIZIN BAZAL  MİKTARININ ÜZERİNDEKİ ENERJİ HARCANMASIDIR. AYNI ZAMANDA SİNDİRİM, EMİLİM , SİNDİRİLMİŞ BESİN ÖĞELERİNİN UZAKLAŞTIRILMASI İÇİN İHTİYAÇ DUYULAN ENERJİ OLARAK DA  TANIMLANABİLİR. TÜKETİLEN BESİNLERİN CİNSİNE GÖRE DİYETLE İLGİLİ TERMOJENEZ ETKİLENMEKTEDİR.  PROTEİNLERİN TERMOJENEZE ETKİSİ DAHA BÜYÜKTÜR.  HAYVANSAL KAYNAKLI PROTEİNLERİN TERMOJENEZE ETKİSİ BİTKİSEL KAYNAKLI PROTEİNLERDEN DAHA BÜYÜKTÜR. 

YÜKSEK PROTEİNLİ DİYETLERİN SAĞLIK ÜZERİNE PEK ÇOK CİDDİ ETKİSİ MEVCUTTUR. KARBONHİDRAT ALIMININ CİDDİ KISITLANMASI GENELLİKLE BİREYLERDE HALSİZLİĞE NEDEN OLMAKTADIR. ÇÜNKÜ KAS GLİKOJEN DEPOLARI  KISA SÜRELİ EGZERSİZ SÜRECİNDE TÜKENİR. VÜCUTTA SUSUZLUK , KABIZLIK , AĞIZ KOKUSU , BAŞ AĞRISI, SAÇ KAYBI , ÇEŞİTLİ BÖBREK HASTALIKLARI ,  RENAL YETMEZLİK , GUT,  KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU AZALMASINA BAĞLI OSTEOPOROZ RİSKİ ORTAYA ÇIKAR HATTA BAZI ARAŞTIRMALARIN NETİCESİNDE AŞIRI TÜKETİLEN PROTEİNİN KANSER RİSKİNİ ARTIRDIĞINA DAİR DE BULGULAR MEVCUTTUR. 

SAĞLIKLI BESLENME VE AĞIRLIK DENETİMİNDE TEMEL HEDEF TÜM VİTAMİN MİNERALLER VE BESİN ÖĞELERİNİ VÜCUDA YETERİ KADAR ALABİLMEKTİR. YÜKSEK PROTEİNLİ DİYETLERİN AĞIRLIK DENETİMİ İÇİN KULLANIMI POTANSİYEL PEK ÇOK YAN ETKİYİE BERABERİNDE GETİRMEKTE, VÜCUDA KISA VADELİ ZARARIN YANI SIRA UZUN DÖNEMDE ORTAYA ÇIKACAK NEGATİF  ETKİLERİ DE GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMALIDIR. 

ETKİLİ AĞIRLIK KAYBI İÇİN EN DOĞRU REÇETE ENERJİ KISITLAMASI, FİZİKSEL AKTİVİTE VE MOTİVASYON KOMBİNASYONUNDAN OLUŞMAKTADIR. AĞIRLIK KAYBININ DEVAMLILIĞI İSE ALINAN ENERJİ İLE HARCANAN ENERJİ ARASINDAKİ DENGENİN KORUNMASI VE BU DURUMA ÖMÜR BOYU BAĞLILIK SAĞLAYARAK MÜMKÜN OLACAKTIR. 

YARARLANILAN KAYNAKLAR : SCIENCE DAILY, BESLENME VE DİYETETİK GÜNCEL KONULAR CİLT 1  , DİYET EL KİTABI 

0yorum